De selectieve integriteit van de PVV

Integriteit is net zoiets als zwanger zijn, zei wijlen partijvoorzitter Henry Keizer op tv toen hij een zero-tolerance-integriteitsbeleid bij de VVD introduceerde. ‘Je bent integer of je bent het niet. Je kunt niet een beetje integer zijn.’

Kort daarop raakte hij zelf in opspraak vanwege een dubieuze zakendeal waarbij hij met drie compagnons een slapende vereniging volledig naar zijn hand zette en daardoor voor een grijpstuiver een miljoenenbedrijf kon kopen. Toch weigerde hij aanvankelijk zijn eigen integriteitsregels na te leven.

Regels zijn nuttig, maar blijkbaar alleen zolang ze van toepassing zijn op anderen.

Vorige week kwam de beleggingsportefeuille van NSC-staatssecretaris Folkert Idsinga van Financiën in het zonnetje te staan. Dat hij een pakketje aandelen, obligaties en andere beleggingen bezit, was al bekend. Dit had hij netjes volgens de regels gemeld voordat hij toetrad tot het kabinet-Schoof.

Nieuw was dat het pakket 6,5 miljoen euro omvatte, zoals RTL Nieuws meldde. De vraag was waarin hij dan zoal belegt. Idsinga wilde het niet vertellen. Iets dat strikt genomen ook niet hoeft zolang een bewindspersoon geen aandelenbelang heeft van meer dan 5 procent in een onderneming. Toch eiste de oppositie openheid - hoe wordt voorkomen dat de bewindsman gunstige fiscale regelingen introduceert voor sectoren waarin hij zelf belegt? Ook D66 sloeg mee op de trom, hoewel de partij eerder zweeg over 'de effecten in openbare beleggingsfondsen' van partijgenoot Sigrid Kaag toen zij minister van Financiën was.

De oppositie kreeg steun van Geert Wilders. De leider van coalitiepartij de PVV schreef op X: ‘Lijkt me geen goed bestuur en niet dragend gemotiveerd, dus maar beter openbaar maken die miljoenenbelangen, NSC-staatssecretaris Idsinga!’ Wilders had overduidelijk nog een appeltje te schillen met zijn coalitiepartner, die hem dwars zat bij de asielnoodwet. Hij wilde NSC, de partij die staat voor een transparant en integer bestuur, even op de proef stellen.

Het treiterijtje oogstte alleen niet het gewenste resultaat: voorlopig hoeven NSC-politici zich niet stamelend en zwetend uit de netelige kwestie te redden. Idsinga trad namelijk afgelopen vrijdag af. ‘Onverteerbaar’, noemde hij de manier waarop Wilder zich op social media aansloot bij de oppositie. ‘Ik ben geraakt door de omgangsvormen en de toon in het debat’, schreef hij in zijn afscheidsbrief. ‘Dit is niet de manier waarop we met elkaar een land moeten besturen.’

Zondagavond, twee dagen ná zijn aftreden, maakte Idsinga zijn beleggingsportefeuille op persoonlijke titel bekend. Het betrof een omvangrijke, goed gespreide, portefeuille zonder grote schandalen. Het hóeft niet volgens de regels, maar in Nederland waar een integer bestuur nog in de kinderschoenen staat, zou het mooi zijn als meer politici deze openheid zouden geven. Integriteit is immers meer dan alleen de regels volgen, het moet ook tussen de oren zitten. Je kunt, inderdaad, niet een beetje integer zijn.

De PVV is vooral nogal  selectief als het woordje ‘integriteit’ valt. De Groene Amsterdammer schreef enkele jaren geleden over het Tweede Kamerlid Gidi Markuszower, die een bedrijf runt dat btw terughaalt voor multinationals, en ook zakendoet in Saoedi-Arabië. De PVV weigerde antwoord te geven op vragen, laat staan dat de fractie openheid van zaken gaf. Toen Idsinga zijn beleggingsportefeuille zondagavond bekend maakte, bleef Wilders opvallend muisstil op zijn geliefde X.

Ook de PVV-bewindspersonen Marjolein Faber, Zsolt Szabó en Vicky Maeijer hebben een aandelenportefeuille waarvan de samenstelling niet bekend is.

Integriteit misbruiken voor politieke spelletjes ondermijnt niet alleen het vertrouwen in de politiek, maar versterkt het beeld van een cultuur waarin principes alleen gelden zolang ze andere partijen tot last zijn. Transparantie is zo niet meer dan een schijnvertoning. Het is nu aan NSC om te laten zien dat de partij geen ruggengraat van een banaan heeft en volledige openheid van de PVV-bestuurders eist.

Steun mijn werk via de groene knop ('ik neem mijn petje af'). Je kunt een abonnement nemen, maar ook eenmalig doneren.