De asielbegroting: een schrijnend staaltje wensdenken

VVD-lid Klaas Dijkhoff zou de deur naar de PVV nooit hebben opengezet, ook niet op een kier. ‘Ik hou gewoon niet zo van populistische politiek die effectbejag boven resultaat wil laten stellen’, verklaarde hij plechtig in de talkshow Café Kockelmann.

Het was wel een heel potsierlijke mededeling van de man die als fractieleider voorstelde om misdaden die worden gepleegd in een achterstandswijk dubbel zo zwaar te straffen. Het proefballonnetje werd onder de titel ‘postcode-racisme’ lek geprikt. Maar Dijkhoff had het electoraat laten zien dat de VVD héus ook de onderbuik kan bespelen.

Het was diezelfde VVD die in al die jaren dat Dijkhoff actief politicus was (van 2010 tot 2021) het ene na het andere asielplan lanceerde. Halbe Zijlstra wilde fors snoeien in de medische voorzieningen en verspreidde gretig het broodje-aapverhaal dat asielzoekers hier massaal naartoe kwamen voor ‘borstvergrotingen en ooglidcorrecties’. Dijkhoff zelf wilde alleen nog maar tijdelijk asiel toestaan. Hij verbaasde zich over ‘vluchtelingen die doen alsof ze hier geworteld zijn’ in EW Magazine. ‘Dat is onzin. Ik heb ook niet heel mijn leven in hetzelfde land gewoond. Ik moest ook van scholen wisselen.’

Ondertussen liberaliseerde VVD’er Stef Blok als minister de woningmarkt nog verder: sociale huurwoningen verdwenen én (buitenlandse) investeerders kochten panden en dreven de prijzen op. Het bekende resultaat: woningen zijn amper te krijgen.

En daarvan krijgt nu de immigrant de schuld.

‘We hebben heel veel Nederlanders die ook geen huis hebben, die ook op straat slapen’, zei BBB-leider Caroline van der Plas afgelopen zondag bij het tv-programma WNL op Zondag. ‘Die krijgen ook niet meteen een huis aangeboden, dat zijn ook schrijnende gevallen. Waarom accepteren we dat wel?’ Die ‘oneerlijkheid’ (‘waarom zij wel en wij niet?’) lost ze op door statushouders geen voorrang meer te geven.

Alsof dat een keuze moet zijn. Alsof een politieke regeringspartij het niet onacceptabel kan vinden als zowel Nederlanders als vluchtelingen op straat moeten slapen. Nog maar enkele maanden geleden constateerde Balakrishnan Rajagopal, rapporteur huisvesting van de Verenigde Naties, dat de wooncrisis in Nederland is ontstaan door beleid. Beleid dat door politici is bedacht en uitgevoerd en dat nog maar weinig verandert. Hij toonde zich verontrust over de politieke framing dat ‘de komst van buitenlanders de oorzaak is van de wooncrisis in plaats van inadequaat beleid’.

Deze woorden zijn niet aan deze coalitie besteed. Donderdagnacht deelde Van der Plas op het platform X een foto van een glas witte wijn om te proosten op ‘het strengste asielbeleid ooit’. Na taaie onderhandelingen kon premier Dick Schoof de maatregelen vrijdag op 2,5 A4tjes naar de Tweede Kamer sturen. Het waren bekende, aangescherpte plannen die het vooral mensen moeilijk maakt die hier al zijn.

Schoof kon overigens niet vertellen hoeveel minder asielzoekers er straks daadwerkelijk naar Nederland zullen komen. Maar in de begroting van het ministerie van Asiel en Migratie is al wel een sterk staaltje wensdenken te zien. De begroting van 9,4 miljard euro mag over iets meer dan twee jaar nog maar 2,8 miljard euro bedragen. Een vermindering van maar liefst 70 procent.

Geen woord wordt er gerept over de werkdruk bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die onder meerdere VVD-bewindspersonen – onder wie Dijkhoff – explosief is toegenomen. Niet alleen door een toename van migranten, maar juist ook door een ondoorgrondelijk woud aan regels. Onlangs concludeerde de Algemene Rekenkamer dat ‘de complexiteit van het asieldossier is sterk toegenomen’. ‘Het aantal leestekens per dossier is in 6 jaar tijd ruim verdubbeld.’

Arme ambtenaren. Het rijk investeert niets om de werklast te verminderen, doet niets om de berg aan aanvragen weg te werken, verzint alleen maar méér werk (tijdelijke procedures die steeds weer opnieuw doorlopen moeten worden), maar heeft hun werkplekken wel alvast geschrapt.

De Algemene Rekenkamer berekende dat de uitgaven aan asielopvang in 23 jaar maar liefst 21 keer te laag waren begroot door het kabinet. ‘Het gevolg hiervan was dat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers in een crisis terechtkwam.’

In 2023 zaten er gemiddeld 55.500 mensen in de opvang. Dit kabinet schat, omdat de statushouders nauwelijks huizen meer toegewezen krijgen, dat er ruim 132.000 in 2027 in de opvang zitten. Toch kort de regering het COA van 4,5 miljard euro naar 900 miljoen euro in 2027. De cijfers geven een schrijnend beeld van wat dit kabinet bedoelt met ‘sobere’ opvang.

De VVD zit wat retoriek betreft al lang op de bagagedrager van de PVV. Degelijk boekhouden zat echter altijd diep in de haarvaten van de partij. Maar voor de begroting voor het ministerie van Asiel en Migratie, dat wordt geleid door een PVV-minister, gelden deze regels kennelijk niet. Door deze symbolische begroting goed te keuren, heeft de partij die ooit op degelijkheid kon bogen, de grip op haar principes volledig losgelaten.

Steun mijn werk via de groene knop ('ik neem mijn petje af'). Je kunt een abonnement nemen, maar ook eenmalig doneren.